mind mapping
W czym tkwi sekret
Mind Mapping to opracowana w 1972 roku przez brytyjskiego naukowca Tony’ego Buzana nowoczesna metoda pracy, zarządzania i uczenia się, polegająca na tworzeniu tzw. map myśli. W ich centrum umieszcza się zawsze podstawowy koncept, czyli główny rysunek, zagadnienie lub pomysł. Od niego odchodzą pozostałe gałęzie, prezentujące (najczęściej za pomocą słów-kluczy) bardziej szczegółowe kwestie.
Skuteczność opisywanej techniki polega na odzwierciedlaniu przy jej pomocy naturalnych procesów myślowych. Każdej półkuli naszego mózgu, jak dowiódł uhonorowany za to odkrycie w 1881 r. nagrodą Nobla prof. Roger Sperry, przyporządkowane są inne czynności intelektualne. Prawa półkula odpowiada za rytm, zmysł przestrzeni, obraz całości, wyobraźnię, marzenia, postrzeganie kolorów i rozmiarów. Pod kontrolą lewej znajdują się natomiast słowa, liczby, myślenie logiczne i analityczne, linearność, hierarchiczność i zbiory. Posługując się Mind Mappingiem stymulujemy do pracy obie półkule, zwiększając tym samym intensywność i efektywność swoich możliwości intelektualnych.
Elektroniczne mapy myśli
Nowe, nieocenione korzyści przynosi przedsiębiorstwom oprogramowanie komputerowe, wspierające metodę Mind Mappingu od strony technicznej. Elektroniczne mapy myśli szczególnie pomocne okazują się w zarządzaniu projektami, planowaniu, kontroli inwestycji i innych. Pozwalają w precyzyjny, a jednocześnie czytelny i łatwy do zapamiętania sposób pokazać strukturę całego problemu. Wszystkie informacje na temat danego przedsięwzięcia przedstawione zostają w formie powiązanych rozgałęzień. Definicja projektu staje się centralnym punktem obrazu, z którego promieniście rozchodzą się konary w postaci planów, harmonogramów prac, kosztów, zasobów. Co ważne, nie tworzą one struktury statycznej. W dowolny sposób można je wyróżniać, grupować i dzielić, skupiając się z jednej strony na najmniejszych detalach, a z drugiej nie tracąc z oczu pełnego obrazu projektu.
– Gdy masz przed oczami cały obraz zagadnienia, zaczynasz spontanicznie tworzyć własne powiązania, które wcześniej nie przyszłyby ci do głowy. To jest jak pamięć cache w komputerze: kiedy procesor (mózg) nie jest w stanie przetworzyć danej ilości informacji, korzysta z pamięci zewnętrznej cache (myślenie wizualne – Mind Mapa) – stwierdza Young Chung, Prezes i Dyrektor Generalny SimTech Systems, firmy tworzącej oprogramowanie MindMapper Professional.
Elektroniczna mapa myśli umożliwia również dokonywanie szybkiego przeglądu projektu, usprawnia tworzenie dokumentacji i prezentację danych. Eksport do formatu HTML ułatwia tworzenie biuletynów informacyjnych lub sprawozdań z realizacji założeń projektowych. Pozwala także na zapisanie mapy w formie kolejnych stron internetowych na firmowym serwerze www, dzięki czemu staje się ona dostępna dla wszystkich osób zaangażowanych w określony projekt. Tym samym znika problem sprawnej komunikacji, a kontrolowanie prac projektowych staje się na wszystkich ich etapach znacznie prostsze.
Nie tylko zarządzanie projektami
Techniki i narzędzia do Mind Mappingu znajdują zastosowanie nie tylko w zarządzaniu projektami. Richard Mbewe, Główny Ekonomista Warszawskiej Grupy Inwestycyjnej używa ich przede wszystkim do przygotowywania analiz ekonomicznych, raportów i biznesplanów oraz opracowywania prezentacji. Jarosław Żeleński, właściciel firmy IT Consulting wykorzystuje je do badania potrzeb klienta, a Artur Jabłoński, Wiceprezes Akademii Jakości do prowadzenia warsztatów i prac koncepcyjnych z zakresu opracowywania strategii oraz identyfikacji procesów i zagrożeń. Z satysfakcją wspomina on, iż dzięki tym właśnie rozwiązaniom w 2003 r. jego firmie podczas realizacji projektu dla Ministerstwa Gospodarki, dotyczącego stworzenia standardów zarządzania jakością w branżach turystycznych, udało się o ponad połowę skrócić czas i zredukować koszty poniesionych nakładów pracy. Z kolei WiedzaNet, przedstawiciel na Polskę światowego lidera w zakresie tworzenia materiału szkoleniowego dla platform LMS – Thomson NETg, dostrzegła wizualizacyjne zalety elektronicznych map myśli. Pomagają jej nie tylko w szybszym kształtowaniu struktur dla platform szkoleniowych oraz w łatwiejszym zarządzaniu profilami szkoleniowymi, ale też umożliwiają przygotowanie materiałów dydaktycznych w ciekawszej i łatwiejszej do zapamiętania formie graficznej.
PR, marketing, reklama
Firmy marketingowe, agencja public relations, domy mediowe – słowem wszystkie osoby odpowiedzialne za budowanie wizerunku marki, promocję i reklamę cenią sobie Mind Mapping i wspierające je oprogramowanie komputerowe jeszcze z innego powodu. Mapy myśli stanowią bowiem nie tylko doskonałe narzędzie do wizualizowania i porządkowania informacji, ale też są niezastąpionym sposobem ‚łapania’ wpadających spontanicznie do głowy pomysłów.
Burze mózgów, znane jako techniki twórczego rozwiązywania problemów, nie zapewnią wygenerowania najlepszych i najbardziej oryginalnych rozwiązań, jeżeli zgłaszane w ich trakcie propozycje nie zostaną odpowiednio zanotowane. W ogólnym zamieszaniu i wzajemnym przekrzykiwaniu się bardzo łatwo zgubić naprawdę cenną ideę. Sporządzenie mapy myśli skutecznie temu zapobiega. Z jednej strony daje nam całościowy obraz prowadzonej dyskusji, z drugiej zaś umożliwia wyróżnienie jej poszczególnych etapów i wątków. Pozwala też od razu grupować pomysły według odpowiadającego nam klucza, dzieląc je zgodnie z kryterium zastosowania lub przypisując do konkretnych autorów.
Ponadto zapisywanie informacji w formie mind mapy dodatkowo stymuluje naszą kreatywność. W odróżnieniu od tradycyjnego sposobu „zbierania materiałów”, podczas tworzenia mind mapy zapisujemy wszelkie skojarzenia. Nie odrzucamy tych, które nie pasują do schematu lub wykraczają poza wcześniej określony zakres tematyczny. Wyzwala to proces myślenia wielokierunkowego. Sprawia, że nasze myśli nie biegną wytyczonymi torami kratek czy linijek, lecz naturalnie i spontanicznie rozchodzą się we wszystkich kierunkach, sprzyjając powstawaniu nowych, niekonwencjonalnych rozwiązań.
Programy służące do tworzenia map myśli:
• MindMapper Professional
• VisiMap Professional
• ConceptDraw MindMap
• The Brain
• NovaMind dla MAC OS.
Efekty pracy grup w trakcie zajęć: